علیرضا گراوند، یکی از دانشمندان ایرانی دانشگاه لاوال کانادا، در زمینه تولید تراشه، بههمراه تیم خود، به دستاورد مهمی رسید.
محققان دانشگاه لاوال در کانادا، با کمک علیرضا گراوند، پژوهشگر ایرانی، یک تراشه اپتیکی نوآورانه ابداع کردهاند که قادر به انتقال هزار گیگابیت بر ثانیه و مصرف مقدار اندکی انرژی است.
این تراشه فوق پیشرفته، میتواند اطلاعات را با سرعت خیرهکننده ۱۰۰۰ گیگابیتبرثانیه و با مصرف انرژی بسیار کمتر از سیستمهای رایج امروزی، منتقل کند.
تیم تحقیقاتی به رهبری علیرضا گراوند، در مرکز نورشناسی، فوتونیک و لیزر (COPL) دانشگاه لاوال، تراشه مذکور را با هدف کاهش مصرف انرژی در سیستمهای هوش مصنوعی، مانند ChatGPT، نازکتر از تار موی انسان طراحی کردهاند؛ تراشهای که بهجای برق، از نور بهعنوان بستر اصلی انتقال اطلاعات بهره میبرد.
سیستمهای پیشرفته فعلی، حداکثر سرعت حدود ۵۶ گیگابیتبرثانیه دارند؛ اما تراشه موردبحث میتواند سقف انتقال اطلاعات را به ۱۰۰۰ گیگابیت برثانیه برساند؛ معادل انتقال دادههای ۱۰۰ میلیون کتاب در کمتر از هفت دقیقه.
تکنولوژی کلیدی در این تراشه، «مدولاتورهای حلقهمیکرونی» هستند؛ ساختارهایی بسیار کوچک از جنس سیلیکون که برای رمزگذاری اطلاعات، نور را از نظر شدت و فاز کنترل میکنند. بهکمک دو جفت از این مدولاتورها، تراشه میتواند اطلاعات را همزمان از دو کانال منتقل کند.
تراشهی مذکور تنها با مصرف ۴ ژول انرژی به چنین سرعتی دست یافت؛ معادل انرژی لازم برای گرمکردن یک میلیلیتر آب.
بدین ترتیب تراشه میتواند برای دیتاسنترهای هوش مصنوعی گزینهای ایدهآل باشد؛ جایی که صدها هزار پردازنده نیاز به ارتباط دائمی و پرسرعت دارند.
به گفته علیرضا گراوند، این نوآوری میتواند ارتباطات داخل دیتاسنتر را از مقیاس چند کیلومتری، بدون افت سرعت یا افزایش مصرف انرژی، به چند متر کاهش دهد.
این فناوری هنوز در مرحله آزمایشگاهی قرار دارد، اما تجاریسازیاش دور از انتظار نیست.
